Vận tải biển áp phí 'vô tội vạ'
Các hãng
cong ty van tai bien container vinalines đang áp 70 loại phụ phí khác nhau với doanh nghiệp xuất nhập khẩu, mà theo một đại biểu Quốc hội tình trạng thu vô tội vạ này cũng có phần trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước.
Bộ Tài chính vừa gửi Thủ tướng ít kết quả đợt thanh tra phụ phí theo cước chuyển vận của 19 hãng tàu hoạt động tại Việt Nam. Hiện có 40 hãng dự tải biển quốc tế tại Việt Nam nhưng đây là 19 doanh nghiệp chiếm thị đa số nhất.
doi-tau-viet-nam500-4156-1434960844.jpg
Bộ Tài chính kết luận 19 hãng tàu chiếm thị đa số thu phụ phí quá cao.
Kết quả thanh tra cho thấy, tại Việt Nam, các hãng tàu có thể thu của doanh nghiệp xuất khẩu tổng cộng gần 70 loại phụ phí, trong đó trung bình mỗi hãng thu khoảng 14, 15 loại. Những khoản này bao gồm phí dịch vụ xếp dỡ container (THC - chiếm gần một nửa tỷ trọng), tiếp đến là phụ phí xăng dầu (chiếm 21%), phí lưu bãi container (6%), phí chứng từ, phí mất cân bằng container, phí vệ sinh, bảo dưỡng, phí kẹp chì... Riêng Công ty Liên doanh Đại lý chuyên chở Evergreen, theo Bộ Tài chính, đã thu 47 loại phụ phí.
Đối chiếu số liệu phí dịch vụ xếp dỡ container - phụ phí chiếm tỷ trọng lớn nhất giữa Việt Nam và các nước trên thế giới đến tháng 5/2015, Bộ Tài chính đánh giá, mức thu của Việt Nam là 87 USD với loại container 20' có hàng và 135 USD với container 40' có hàng, chỉ cao hơn một tẹo so với Thái Lan và thấp hơn hồ hết các nhà nước khác trong khu vực cũng như châu Á. Thế nhưng, thực tế các doanh nghiệp xuất du nhập lại nộp mức thu phí, phụ phí cho hãng tàu cao hơn gần gấp đôi so với cước cảng biển. Ví dụ, phí xếp dỡ container hãng tàu thu của công ty giao vận hoặc trực tiếp thu của doanh nghiệp làng nhàng 131,5 USD cho loại container 40' có hàng trong khi phí họ trả cho cảng biển chỉ hơn 69 USD.
Về phần mình, các hãng tàu giải trình thu phí cao do phải trả cho các cảng trung gian liên hệ đến xếp dỡ container và các hoài khác trên cả hành chình tàu. Tuy nhiên, qua rà soát, Bộ Tài chính cho rằng lập luận này của các hãng tàu là chưa có cơ sở. Các hãng tàu thu phí cao, theo Bộ Tài chính gồm Evergreen, Công ty K Line Việt Nam, Công ty Yang Ming Việt Nam, Công ty Wan Hai Việt Nam và China Shipping Việt Nam.
Bộ Tài chính cũng đánh giá, các hãng tàu chưa minh bạch khi vận dụng mức thu phí. Hiện các doanh nghiệp Việt chủ yếu bị áp đặt mức thu do đa số vẫn vận dụng hình thức mua CIF (giá tại cửa khẩu bên nhập, đã gồm phí bảo hiểm, tải tới bên nhập khẩu) nhưng lại bán FOB (giá tại cửa khẩu của bên xuất, chưa gồm phí bảo hiểm và chuyên chở tới cảng của bên nhập). do vậy, đối tác nước ngoài có quyền thuê, chỉ định hãng tàu chuyên chở, giao nhận. Do đó, doanh nghiệp chịu thiệt khi phải ưng các khoản phụ phí theo hãng tàu mà không được thương thuyết hay thỏa thuận.
Tại diễn đàn Quốc hội ngày 22/6, khi bàn về Bộ luật Hàng hải, đại biểu Nguyễn Phi Thường (Hà Nội) cho rằng tình trạng thu phụ phí vô tội vạ nêu trên có duyên cớ do sự kiểm soát của các cơ quan quản lý quốc gia. Rất nhiều trong số 70 loại phụ phí được thu vô lý, không tương xứng với hoài thực tiễn mà các hãng tàu phải gánh chịu.
"Thu của doanh nghiệp Việt Nam rất cao nhưng thực trả cho dịch vụ xếp dỡ cảng biển lại ở mức rất thấp, làm tăng chi phí logictics của doanh nghiệp", ông Thường nói. Vị đại biểu này đang là giám đốc điều hành Tổng công ty chuyển vận Hà Nội.
Hiện phụ phí theo cước chuyên chở ở Việt Nam không thuộc mặt hàng bình ổn giá, chưa có sự quản lý hợp nhất của Nhà nước. Ví thế Bộ Tài chính kiến nghị các cơ quan chức năng ban hành quy định về danh mục, quy trình kê khai, đối tượng kê khai với cước tải biển và phụ cước chuyên chở biển vào Luật hàng hải Việt Nam. Trong vắng Thủ tướng, Bộ Tài chính cũng xem đây là một trong những biện pháp để giúp doanh nghiệp xuất du nhập có thông tin, cơ sở khi thương thảo với đối tác nước ngoài về phí, phụ phí cước.
Trích từ Báo VNexpress